نگاۀ اجمالی به بازسازی شاهراه ها
نویسنده: امان الله حنیفی
مترجم: هدایت الله واحدی
مقدمه
ترانسپورت و ترانزیت در رشد اقتصادی یک کشور اهمیت بسزای دارد و سرمایه گذاری در این بخش فرصت های تجارتی منطقوی و جهانی را افزایش می دهد. بسیاری از کشور های جهان برای مسافرین و مسایل تجاری، از ترانسپورت بحری، هوایی، زمینی(موتر، شبکه خط ریل،...)استفاده می کنند. اما افغانستان به بحر راه مستقیم ندارد، بناً تنها از مسیر هوایی، زمینی و خط آهن استفاده می کند. اینکه بعد از چهاردهه جنگ در افغانستان یک نظام مقتدر و متمرکز اسلامی حاکم گردیده و در وجب وجب خاک کشور امنیت تأمین گردیده، امارت اسلامی در حصه خودکفایی در کنار سایر بخش ها به پیشرفت عرصه ترانسپورتی و ترانزیتی توجه قابل ملاحظه نموده است. در این نوشته در مورد ترانسپورت زمینی مشکلات، ضرورت بازساری و اعمار آن به گونه ای اجمالی نکاتی را به رشته تحریر درآورده ایم، که در زیر به آن پرداخته می شود.
وضعیت کنونی شاهراه ها
در افغانستان نسبت به ترانسپورت هوایی و شبکه خط آهن از ترانسپورت زمینی استفاده زیاد می شود، از اینرو تمرکز بیشتر به سرک ها صورت می گیرد. علاوه از اینکه احداث و بازسازی سرک ها در بیشرفت و انکشاف افغانستان از اهمیت خاصی برخوردار است، ولی قسمی که لازم است چندان توجهی در این عرصه مبذول نگردیده است. به اساس گزارش های جهانی، ۵۴ فیصد شاهراه کشور در اثر بی توجهی ویران گردیده و به بازسازی نیاز دارد. اگر توجه بر آن صورت نگیرد و بازسازی نشود، بقیه آن نیز از بین می رود. عوامل اصلی استهلاک و خرابی سرک ها ازدحام، رفت و آمد موتر های با توناژ بلند، احداث سرک ها با کیفیت پائین...می باشد. در افغانستان نه تنها اینکه بازسازی سرک ها نیاز به توجه جدی دارد، بلکه بسیاری از سرک ها در ولایات و ساحات دور افتاده ولسوالی ها به صورت اساسی و پخته اعمار نگردیده و خامه می باشند. باشنده گان این ولایت ها، ولسوالی ها و مناطق دور دست به بسیار مشکلات از این راه ها و مسیرها جهت رفع نیازمندیهای خویش به بازار ها خود را میرسانند. ایشان می گویند،که در اثر خرابی سرک ها حتی برایشان خدمات اولیه هم نرسیده است. همچنان ناشی از خرابی سرک ها مردم عام و مالکان موتر های باربری به مشکلات مواجه بوده و شکایت دارند، که این وضعیت بالای کار و بار شان تأثیر منفی به جا گذاشته است. آن ها شاهره کابل -هرات را به قسم نمونه یاد آور می شوند، که رفت و آمد در راه شب ها طول می کشد.
ضرورت احداث و بازسازی سرک ها و شاهراه ها
افغانستان با داشتن موقعیت جیوپولیتیک خویش حیثیت پل ارتباطی را دارد. چون ترانسپورت زمینی تمام اتکای آن بر سرک است از اینرو اگر یک سرمایه گذاری منظم در این عرصه صورت گیرد به وقت کم کشور ما به چهار راهی وصل منطقوی مبدل خواهد شد و در توسعه اقتصادی نقش بارزی را ایفا خواهد کرد. اینکه ترانسپورت زمینی عموماً از طریق سرک ها انجام می شود، افغانستان هم به طول هزاران کیلو متر سرک های منطقه ای، ولایتی و محلی دارد، که می تواند مناطق مختلف کشور را با هم وصل کند. اگر با اعمار و بازسازی سرک ها مناطق کشور باهم وصل شود، بدون شک که به اسرع وقت و به طور منظم برای هموطنان ما در ساحات دور افتاده خدمات اولیه زنده گی برای شان خواهد رسید و علاوه از آن فعالیت های تعلیمی آغاز خواهد شد، مراکز صحی ایجاد، اقتصاد توسعه خواهد یافت و زمینه بهتر برای سیاحت مساعد و در نهایت سطح زنده گی مردم بلند خواهد شد. با احداث و بازسازی سرک ها و شاهراه ها تمامی مناطق دور افتاده به مرکز وصل می گردد. مسلم است که ساختن سرک های معیاری در پیشرفت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نقش مهمی دارد. تا اندازه زیادی صادرات و واردات در افغانستان به اتکای سرک ها انجام می شود، بنا بر همین مبرمیت اعمار و بازسازی سرک ها در پیشرفت اقتصاد، زراعت، سیاست و امنیت از اهمیت برخوردار است و با در نظرداشت این مهم می توان انتقال محصولات زراعتی و سایر اقلام تجارتی را از یک منطقه به منطقه دیگر به آسانی انتقال داد.
کار عملی اعمار و بازسازی سرک ها و شاهراه ها آغاز گردیده است
اینکه محدودیت ها از حانب جامعه جهانی در بخش های زیادی تحمیل گردیده است، اما مسوولین امارت اسلامی با وجود آن با شایسته گی و حسن نیت کامل در عرصه اعمار و بازسازی کشور شب و روز تلاش می کنند. سکتور ترانسپورت به ویژه احداث و بازسازی سرک ها که یک فکتور مهم جهت رسیدن به خود کفایی است، امارت اسلامی به آن توجه جدی داشته و عملاً کار بازسازی شاهراه ها را مانند شاهراه کابل- کندهار را آغاز نموده است. این شاهراه جنوب کشور را با مرکز، شمال و شمال شرق وصل می کند، که اکنون عملاً کار آن شروع شده که در آینده نزدیک تکمیل و به بهره برداری سپرده می شود. امارت اسلامی در کنار شاهراه کابل- هرات در ولایات مختلف، ولسوالی ها و ده ها مناطق دور دست کشور کار اعمار سرک ها را آغاز نموده است.