مروری بر اهمیت ترانسپورت و کارکرد امارت اسلامی در این سکتور
نویسنده: عبدالله ایمل
مقدمه
ترانسپورت در افغانستان به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص این کشور قابل بحث است. افغانستان به عنوان پلی بین آسیای مرکزی و جنوب آسیا همواره محلی برای عبور و مرور کاروان‌ها و تجار بوده است. با این وجود، توسعه‌ی ساختارهای مدرن ترانسپورت با چالش‌های بسیاری همراه بوده است. امروزه زیرساخت‌های ترانسپورت افغانستان همچنان محدود و آسیب‌پذیر است. جاده‌ها و راه‌های اصلی که بین شهرهای بزرگ افغانستان را به هم متصل می‌کنند، در برخی نقاط آسیب‌دیده و نیاز به بازسازی دارند. بسیاری از مناطق دور افتاده به دلیل کمبود زیر ساخت مناسب به سختی قابل دسترسی هستند. در بخش حمل‌ونقل هوایی نیز تنها تعداد محدودی از فرودگاه‌های بین‌المللی و داخلی فعال هستند. به همین منظور امارت اسلامی به خاطر بازسازی جاده‌ها و راه‌های مواصلاتی کشور سکتور ترانسپورت را در اولویت های کاری خود قرارداد و عملآ کار روی شاهراه‌ها آغاز شده است.
اهمیت ترانسپورت در اقتصاد
ترانسپورت در اقتصاد ملی افغانستان اهمیت بسیار زیادی دارد و نقش اساسی در توسعه اقتصادی، اجتماعی، و تجاری این کشور ایفا می‌کند. در زیر به چند مورد از اهمیت‌های ترانسپورت در اقتصاد ملی افغانستان پرداخته شده است:
1. تسهیل تجارت داخلی و خارجی
ترانسپورت به بهبود تجارت داخلی و بین‌المللی افغانستان کمک می‌کند و دسترسی به بازارهای بزرگ منطقه‌ای و جهانی را ممکن می‌سازد. این موضوع به ویژه برای افغانستان که در موقعیت جغرافیایی خاصی قرار دارد، اهمیت دارد زیرا می‌تواند از طریق شبکه‌های ترانزیتی به عنوان پل ارتباطی میان آسیای میانه، جنوب آسیا، و خاورمیانه عمل کند.
2. افزایش اشتغال
توسعه زیربناهای حمل و نقل و گسترش شبکه‌های ترانسپورتی، فرصت‌های شغلی جدیدی را برای مردم فراهم می‌کند. این موضوع از راه‌های مختلفی، از جمله ساخت و ساز جاده‌ها، توسعه خطوط ریلی و مراکز حمل‌ونقل، به اقتصاد کمک می‌کند و به کاهش بیکاری و افزایش درآمد کمک می‌کند.
3. افزایش سرمایه‌گذاری و رونق اقتصادی
وجود شبکه‌های ترانسپورت قابل اعتماد، باعث جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی می‌شود. سرمایه‌گذاران به دنبال دسترسی آسان و ارزان به منابع، بازارها و مواد اولیه هستند و سیستم حمل و نقل قوی این امکان را فراهم می‌کند.
4. بهبود زنجیره تأمین و کاهش هزینه‌ها
ترانسپورت مؤثر باعث کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و تسریع در انتقال کالاها می‌شود که در نتیجه هزینه‌های زنجیره تأمین کاهش یافته و باعث ارزان‌تر شدن کالاها و خدمات می‌شود.
5. تقویت صنعت گردشگری
بهبود سیستم حمل و نقل به جلب گردشگران داخلی و خارجی کمک می‌کند. افغانستان با داشتن مناظر طبیعی و تاریخی غنی، در صورت داشتن امکانات حمل و نقل بهتر، می‌تواند از طریق صنعت گردشگری نیز به رونق اقتصادی دست یابد.
6. کاهش فقر و بهبود معیشت مردم
با توسعه راه‌های حمل و نقل، مناطق روستایی و کم‌برخوردار به بازارها و خدمات عمومی دسترسی بیشتری پیدا می‌کنند. این دسترسی بهتر به منابع، فرصت‌های شغلی، و آموزش و صحی منجر به بهبود معیشت مردم و کاهش فقر می‌شود.
کارکرد ا.ا در سکتور ترانسپورت
امارت اسلامی در بخش ترانسپورت چندین اقدام مهم انجام داده است تا بهبود و توسعه این سکتور را فراهم کند. این اقدامات به ویژه در راستای احیای زیربناهای حمل‌ونقل، ایجاد سیستم‌های ترانسپورت داخلی و خارجی، و تلاش برای کاهش مشکلات و هزینه‌های حمل‌ونقل در داخل و خارج از کشور بوده‌اند. برخی از نکات برجسته عبارت‌اند از:
احیای زیربناهای حمل‌ونقل: امارت اسلامی در ترمیم و بازسازی جاده‌های اصلی کشور، از جمله شاهراه‌ها و مسیرهای تجاری بین‌المللی تلاش‌های زیادی کرده است. این اقدامات به ویژه در شاهراه‌های کابل-قندهار، سالنګ‌ها، و دیگر مسیرهای اصلی انجام شده‌اند.
افزایش امنیت مسیرها: از آنجایی که امنیت یکی از موانع اصلی در سکتور ترانسپورت افغانستان بوده است، امارت اسلامی تلاش کرده تا امنیت در جاده‌ها و مسیرهای تجاری را تأمین کند تا ترانسپورت کالا و مسافر با کدام مشکل روبرو نشود.
توسعه ترانسپورت هوایی: امارت اسلامی با همکاری سازمان‌های بین‌المللی تلاش کرده تا پروازهای داخلی و خارجی را احیا کند. تلاش‌ها برای بازگشایی پروازهای تجاری و تشویق شرکت‌های هوایی به انجام پروازهای منظم به افغانستان نیز صورت گرفته است.
توسعه راه‌آهن: برنامه‌های راه‌آهن در مناطق مرزی مانند خواف-هرات و ازبکستان-مزار شریف توسعه یافته‌اند تا ترانسپورت ریلی به عنوان یک گزینه اقتصادی‌تر و امن‌تر برای انتقال کالا در منطقه ایجاد شود.
تسهیل حمل‌ونقل تجاری: همکاری‌های مرزی با کشورهای همسایه برای تسهیل تجارت و انتقال کالا از طریق بنادر و مرزها انجام شده است. این همکاری‌ها به کاهش زمان و هزینه‌های حمل‌ونقل کمک می‌کند.
توجه به بخش ترانسپورت شهری: در شهرهای بزرگ مانند کابل، هرات، و مزار شریف، طرح‌هایی برای بهبود ترانسپورت عمومی و کاهش ازدحام ترافیکی در دست اجرا قرار گرفته‌اند.
نتیجه‌ګیری
ترانسپورت یکی از ارکان اساسی زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی در هر کشور است و اهمیت آن برای پیشرفت و توسعه‌ی هر جامعه‌ای غیرقابل انکار است. در افغانستان، با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور و نیازهای روزافزون مردم، بهبود سیستم حمل و نقل و ترانسپورت، نقشی کلیدی در پیشرفت اقتصادی و اجتماعی دارد. از جمله مزایای اصلی ترانسپورت، تسهیل در جابجایی کالا و مسافران، کاهش هزینه‌های زمانی و مالی و افزایش دسترسی به خدمات عمومی و بازارهای داخلی و خارجی است. امارت اسلامی، توجه به توسعه‌ی زیرساخت‌های ترانسپورت، نظیر احداث و بهسازی جاده‌ها، شبکه‌های ریلی و توسعه بنادر و فرودگاه‌ها، می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد کرده و از سوی دیگر، بهبود قابل‌توجهی در تجارت و اقتصاد کشور داشته باشد. همچنین بهبود زیرساخت‌های ترانسپورت می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و رشد گردشگری در افغانستان نیز کمک کند. بنابراین، با توجه به ظرفیت‌های موجود و اهمیت روزافزون ترانسپورت، کارکرد مؤثر و برنامه‌ریزی منسجم امارت اسلامی در این بخش می‌تواند نقش مؤثری در پیشرفت اقتصادی و اجتماعی افغانستان داشته باشد و به کاهش فقر و بهبود زندگی مردم کمک کند.