منافع پروژۀ تاپی برای افغانستان و پیشرفت کاری آن
مقدمه
پروژۀ تاپی پروژه‌ای است که تغییراتی را در وضعیت اقتصادی و سیاسی افغانستان و منطقه به همراه خواهد داشت که مدت ها برای آغاز امور عملی در افغانستان لحظه شماری می شد. خوشبختانه چندی پیش از سوی مقام محترم ریاست الوزراء امارت اسلامی افغانستان کار عملی آن در افغانستان گشایش یافت. تاپی حروف اول نام ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند است. این کشورها در این پروژه مشارکت دارند و از آن سود می برند. از طریق این پروژه گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و سپس به هند منتقل می شود. این لولۀ گاز سالانه ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان را از طریق افغانستان به پاکستان و سپس به هند منتقل می کند. خط لوله گاز تاپی از گلیلکنیش ترکمنستان آغاز و از هرات و قندهار در افغانستان می گذرد و به کویته که پس از عبور از ملتان در پاکستان، به آخرین ایستگاه بزرگ خود در هند یعنی فاضلیکا می رسد. طول مجموعی پروژۀ تاپی از گلیلکنیش در ترکمنستان تا فاضلیکا در هند ۱۸۱۴کیلومتر است که ۸۱۶کیلومتر آن از افغانستان می گذرد.
پس منظر
بحث در مورد پروژۀ تاپی به دهه نود قرن گذشته میلادی برمی گردد. در این پروژه در ابتدا تنها ترکمنستان، افغانستان و پاکستان شامل بودند که تاپ(TAP) نام داشت. اما در سال ۲۰۰۸ هند نیز به این پروژه پیوست و تاپ تبدیل به تاپی شد. در سال ۲۰۱۵ میلادی دولت ترکمنستان کار عملی پروژۀ تاپی را در خاک خود آغاز کرد که در سال ۲۰۱۹ به پایان رسید. در سال ۲۰۱۸میلادی کار عملی این پروژه در افغانستان آغاز شد، اما اشغال کشور مانع تطبیق این پروژه شد. پس از تحول سیاسی در افغانستان در سال ۲۰۲۱ میلادی وضعیت امنیتی در افغانستان بهبود یافت و با حاکمیت امارت اسلامی، این امید وجود داشت که با توجه به وضعیت خوب امنیتی در افغانستان، کار عملی پروژۀ تاپی دوباره آغاز خواهد شد. پس از گفتگوهای همه جانبه و بازدیدهای مقامات دو کشور، کار عملی بخش افغانستان در سپتمبر سال جاری میلادی افتتاح شد. در حال حاضر کار پروژۀ تاپی در ولایت هرات به سرعت ادامه دارد.
منافع پروژۀ تاپی برای افغانستان
کاهش سطح بیکاری: تاپی وضعیت بد اقتصادی افغانستان را تغییر خواهد داد و به طور مستقیم و غیر مستقیم با اشتغال هزاران نفر نقش مهمی در کم کردن بیکاری ایفاء خواهد کرد.
دسترسی به گاز: افغانستان از این پروژۀ، گاز زیادی خواهد گرفت. در ابتدا ۵۰۰ میلیارد متر مکعب در سال خواهد بود اما بعداً به ۱.۵ میلیارد متر مکعب افزایش خواهد رسید. این میزان گاز بیشتر نیازهای گاز افغانستان را تامین می کند و از وابستگی افغانستان به کشورهای دیګر می کاهد.
افزایش عواید دولت: افغانستان از این پروژه سالانه ۴۰۰ میلیون دالر حق ترانزیت دریافت می کند که به خزانه حکومت واریز می شود. با این کار سطح عواید حکومت افزایش می یابد و حکومت این پول را صرف سایر بخش های توسعه کشور خواهد نمود.
جذب سرمایه گذاری خارجی: پروژۀ تاپی می تواند سرمایه گذاری خارجی را به افغانستان جذب کند. شرکت های خارجی برای سرمایه گذاری در زمینه های مختلف به افغانستان خواهند آمد که باعث رشد اقتصادی در افغانستان می شود.
در مجموع، تاپی در کنار سایر پروژه ها و سرمایه گذاری های خارجی برای زیربنا افغانستان، کاهش بیکاری و فقر، رشد اقتصادی و ثبات سیاسی بسیار مهم است.
پیشرفت کاری پروژه در افغانستان
در حال حاضر، کارهای پروژهٔ تاپی در افغانستان به سرعت جریان دارد و تمامی وسایل ضروری به افغانستان رسیده‌اند. در امور عملی پروژه از ماشینری پیشرفته و تجهیزات مدرن استفاده می‌شود و کارهای عملی پروژه در منطقه به‌گونه‌ای منظم و بدون هیچ مشکلی ادامه دارند.
نتیجه‌گیری
بحث در مورد آغاز پروژۀ تاپی در سال های دهه نود قرن گذشته آغاز شد اما اوضاع سیاسی برخی از کشورهای ذیدخل مانع انجام امور عملی این پروژه شد. اکنون کار عملی این پروژه در افغانستان ادامه دارد و انتظار می رود با توجه به وضعیت خوب امنیتی افغانستان، کار این پروژه به موقع در افغانستان تکمیل و افغانستان از آن سود اقتصادی زیاد دریافت خواهد نمود.