نقش صنعت سیاحت در اقتصاد ملی
نقش صنعت سیاحت در اقتصاد ملی
نویسنده: فضل ولی شیرانی
مقدمه
صنعت سیاحت(توریزم) در درجه بندی جهانی پس از صنعت موترسازی و تیل پر درامد ترین صنعت گفته شده. در قرن ۲۱ ام بخش اصلی پیشرفت و اساس اقتصاد جهان تاحدی زیاد روی همین صنعت استوار است و روز به روز اهمیت این صنعت روبه افزایش است، اما در کشور های مانند افغانستان که وضعیت اقتصادی چندان خوب ندارد، نقش سیاحت به مراتب قابل اهمیت است. سیاحت همچنان باعث آشنایی با فرهنگ های ملت های دیگر میگردد.
در افغانستان کی مناظر طبیعی و اماکن تاریخی و باستانی بیشتر دارد رشد این صنعت یک نیاز اساسی است. اما برای صنعت سیاحت در افغانستان تا حالا کارهای که باید میشد صورت نگرفته و این نشان دهنده اینست که دولت های گذشته برای این صنعت مهم، ارزش قایل نبوده، اماکن باستانی و تاریخی که در زمان اشغال و جنگ ها آسیب دیده بازسازی نشده، برای جذب سیاحان خارجی تبلیغات رسانه‌ی صورته نگرفته، رهنمود مسلکی برای سیاحت وجود ندارد و در بخش صدور ویزه به سیاحان مشکلات موجود بودند. اگر این صنعت رشد میکرد حالا افغانستان هم مانند کشورهای دیگر از طریق این صنعت سالانه میلیارد ها دالر بدست میاورد. در بیشتر کشورهای دنیا اساس اقتصاد ملی را همان صنعت سیاحت تشکیل میدهد و به طور سالانه از این صنعت میلیارد ها دالر بدست میاورد. زیاد دور نمی روم و کشور ترکیه به طور مثال یاد اوری میکنم. این کشور در سال ۲۰۱۹ تنها از صنعت سیاحت ۳۰ میلیارد دالر عواید بدست آورده که یک رقم درشت است. جا دارد که به این صنعت توجه شود، به مشکلات سیاحان رسیده‌گی شده و مناطق و اماکن تاریخی و باستانی باز سازی شود.
امارت اسلامی با توجه به اهمیت صنعت سیاحت این بخش را مورد توجه قرار داده و برای رشد این صنعت تلاش ها را آغاز کرده است.
در کنار باز سازی اماکن تاریخی و باستانی برای سیاحان، امنیت کامل که فکتور اساسی خوانده میشود تامین کرده و در صدور ویزه به سیاحان سهولت های را به وجود آورده است. در این نوشته صنعت سیاحت در افغانستان، نقش آن در اقتصاد ملي و تلاش های امارت اسلامی به بر رسی میگیرم.
صنعت سیاحت(توریزم) در افغانستان
دلایلی که برای صنعت سیاحت در افغانستان پیشنهاد میگردد، موجودیت محیط، مکانهای تاریخی و باستانی دلچسپ، چهار فصل سال و مناظر طبیعی است که میتواند شماری زیادی از گردشگران را به کشور جلب کنند. سیاحت در افغانستان خوب رشد کرده بودند، اما تجاوز خارجیها و جنگ های دوامدار این صعت را متضرر ساخت.
اداره ګرځندوی(توریزم) در سال ۱۳۳۳ خورشیدی در افغانستان تاسیس گردید و در همین سال ۲۰۰ گردشگر به افغاستان آمدند. باگذشتن زمان این رقم افزایش یافت و در سال ۱۳۴۰ خورشیدی به ۲۳۴۱۳ تن رسید.
درسال ۱۳۴۷ خورشیدی این رقم به ۶۳۰۸۹ تن افزایش یافت. رقم گردشگران پس از سال ۱۳۵۲ پشت سری هم افزایش داشت و در هر سال بیش از ۱۰۰ هزار گردشگر از کشور دیدن میکرد. در سال ۱۳۵۵ خورشیدی شماری گردشگران به ۱۵۰۰۰۰ تن افزایش یافت. اما جنگ و نا امنی در کنار بخش های دیگر مانع رشد سیاحت نیز شد.
علاوه بر این افغانستان با داشتن چهار فصل سال برای سیاحت زمستان مناطق گرم و برای تابستان مناطق سرد و دلنشین دارد. بازی ها، خوراک، لباس، صنایع دستی و اماکن تاریخی مورد توجه سیاحان قرار میګیرد ، این هر یک از جاذبه برای سیاحان خارجی است که برای دیدن آن به افغانستان می ایند.
در حوزه های جغرافیوی گوناگون افغانستان، میتواند برای رشد و انکشاف صنعت سیاحت زمینه سازی صورت گیرد، تا این صنعت رشد و پیشرفت کند. اگر در حوزه های مذکور امکانات سیاحت روشن و درجه بندی شود امکان رشد گردشگری فراهم میگردد. طور مثال در ولایت بلخ به زیارت ها و اماکن تاریخی باید توجه شود. در بامیان و بدخشان به سیاحت سپورتی و تفریحی محیط مناسب وجود دارد، کندهار باز به سیاحان و گردشگرانی مناسب است که میخواهد از تاریخ معاصر و باستانی افغانستان مطلع شوند.
احیا دوباره و رشد صنعت توریزم در افغانستان به توجه جدی مسوولان نیاز دارد، تا برای رشد این صنعت شرایط فراهم شده و عواید بدست آمده از آن رشد اقتصاد را سرعت بخشد.
حالا بیایید در مورد اهمیت صنعت گردشگری در اقتصاد صحبت کنیم.
ارزش صنعت سیاحت در اقتصاد ملی
تمام تلاش سیاستمداران و اقتصاد دانان هر کشور اینست که چګونه میتواند عواید ملی ناخالص و عاید سرانه را بلند ببرد. برای بدست آوردن این هدف طرزالعمل ها و ستراتیژی ها را پیشکش میکند، تا بتواند به وسیله آن رشد اقتصادی کشور سرعت بخشیده و در نهایت موفق به پیشرفت اقتصادی کشور شود.
این سیاست مداران و اقتصاد دانان جلب ګردشګران برای رشد اقتصادی مهم میداند، زیرا گردشگری امروز یک صنعت مطرح در جهان است و میتواند بر انکشاف اقتصادی کشورها تاثیر عمیق بګذارد.
در جهان امروز بسیاری از کشورها با توجه به ویژه گی ها و مناظر طبیعی خود توجه گردشگران به خود جلب کرده و عواید خود را افزایش میدهد. از جمله این کشورها میتوانم از یونان، مصر، هند، ترکیه و چین نام ببرم، این کشورهای از راه صنعت سیاحت سالانه صد ها میلیون دالر بدست می اورد.
افغانستان هم پیش از جنگ و اشغال با داشتن اماکن تاریخی و باستانی و مناظر طبیعی از راه صنعت گردشگری میلیون ها افغانی بدست می اورد، اگر این صنعت حالا هم رشد کند در کنار افزایش عواید به خارجیها تصویر واقعی افغانها و افغانستان ارایه خواهد شد.
اهمیت جلب توجه گردشگران از سوی کشورها در اینست که عواید کشور میزبان بلند میرود، چون گردشگران که به یک کشور سفر میکنند در آنجا علاوه بر مصرف غذا، هوتل، ترانسپورت و جای بودباش برای خریداری تحفه ها پول مصرف میکنند. این همه باعث رشد اقتصادی کشور میزبان گردیده و در کنار افزایش عواید صنعت گردشگری در فراهم کردن فرصت های کاری به شهروندان یک کشور نقش مهم را بازی میکند. تخمین های صورت گرفته نشان میدهد که با سفر هر ده گردشگر به یک کشور یک فرصت کاری بوجود می اید.
بنابر این صنعت گردشگری به کشور های مانند افغانستان که قوه ای کاری و جوان بیشتر دارد بسیار مهم است. افغانستان میتواند برای مناظر طبعی خود شماری زیادی از گردشگران خارجی را جلب کنند. افغانستان با داشتن کوهای بلند مناظری بیشتر را در خود جا داده.پامیر، هندوکش، کوه بابا ، فیروز کوه ، سیاه کوه و شماری دیگری از کوه های افغانستان منظره های دلنشین دارد که در شماری از مناطق رودها زیبایی این مناظر دوچند ساخته است. این کوه ها میتواند بیشتر کوهنوردان و گردشگران تفریحی به کشور جلب کنند.
بند امیر در بامیان منطقه‌ی بی مانند طبیعی در جهان است و همچنان افغانستان اماکن تاریخی و باستانی بیشتر دارد که میتوانند با جذابیت خود در کنار علاقه مندان داخلی شماری زیاد از گردشگران خارجی به خود جلب کنند.
شهرهای ضحاک، غلغله ،چهل ستون و بربر قلعه بامیان، مسجد جامع هرات، قلعه تاریخی هرات، مقبره خواجه عبدالله انصاری و منار های هرات، بالاحصار غزنی و مقبره های سلطان محمود غزنوی و ثنایی در این شهر، خرقه مبارک و باغ بابا در قندهار ، زیارت سخی و تنگی شادیان در شهر مزار اماکن تاریخی است که میتواند گردشگران مذهبی و تفریحی را جلب کنند.
به هر اندازه که گردشگران بیشتر جلب شود به همان سطح عواید ملی افزایش میابد. در حقیقت صنعت گردشگری به کشورهای عواید بیشتر آورده که میراث های فرهنگی و اماکن تاریخی و باستانی بیشتر دارد.
در اقتصاد جهانی امروز نقش صنعت گردشگری بیشتر است و بخش سوم خدمات تجارتی جهانی به همین صنعت اختصاص داده شده است. در ۱۹۵۰ میلادی شمار گردشگران در جهان به ۲۵ میلیون تن میرسید، اما در سال ۲۰۰۷ این رقم به ۸۲۵ میلیون تن افزایش یافت و در سال ۲۰۱۷ تعدادی گردشگران به یک میلیارد و ۳۲۳ میلیون تن میرسید.
پیشبینی های وجود دارد که در سال ۲۰۳۰ میلادی شمار گردشگران در جهان به ۱٫۸ میلیارد افزایش خواهد یافت که این وضعیت رشد گردشگری در جهان را به نمایش میگذارد.
در ۱۵۰ کشور جهان یک از پنج منبع جلب اسعار خارجی صنعت گردشگری است و در هشتاد کشور جهان بخش عمده عواید را این صنعت تهیه میکند. با توجه به اهمیت صنعت و نقش آن در رشد اقتصادی امارت اسلامی برای انکشاف این صنعت تلاش های خود را آغاز کرده است.
امارت اسلامی و پیشرفت ها در بخش صنعت سیاحت
با به قدرت رسیدن امارت اسلامی صنعت گردشگری از این خاطر شګوفان شده که امنیت سراسری در کشور تامین شده و این یک فکتور مهم است. نکته اساسی دیگر اینست که اکنون در تمامی کشور برای گردشگران تمامی سهولت ها فراهم شده، در صدور ویزه مشکل نیست و برای سفر کردن گردشگران به هر نقطه‌ی کشور که بخواهند از سوی معینیت سیاحت وزارت اطلاعات و فرهنگ کشور امکانات فراهم میشود. همین باعث شده که صنعت گردشگر از حالت رکود برآمده و به سوی پیشرفت گام برمیدارد.
در سال ۱۴۰۳ خورشیدی ۹۰۰۰ گردشگر از اماکن تاریخی، مذهبی و تفریحی افغانستان دیدن کرده و برایشان خدمات ارایه شده است. همچنان ۳۰۰۰ شرکت سیاحتی ثبت شده که در بخش تهیه ویزه و خدمات به گردشگران سهولت های را فراهم میسازد.
برای ارایه خدمات معیاری به گردشگران کار ساخت هوتل ها در زازی اریوب پکتیا،ولایت کاپیسا، نورستان و غور جریان دارد. همچنان در آینده نزدیک صنعت گردشگری هم الکترونیکی خواهد شد.
به همین ترتیب شناسایی و سروی اماکن تاریخی، فرستادن اثار به موزیم ها غرض تشخیص ،ثبت آثار تاریخی در موزیم ملی و بازسازی آبده های تاریخی گام های است که از سوی امارت اسلامی برداشته شده و تا اکنون در مسیر کانال قوش تیپه از سوی باستان شناسان ۵۷ ساحه کشف شده است. پس از سروی نقشه های ( جی آی اس) ۴۰۰ منطقه باستانی ترتیب شده است.
۹۹۳ قلم آثار تاریخی برای تشخیص به موزیم ملی فرستاده شده، ۲۴۱۰ قلم اثر دوره های مختلف از سوی موزیم ملی ثبت شده، در میدان هوایی و گمرک ها از قاچاق ۴۱۶ قلم اثر تاریخی جلوگیری شده، کار بازسازی ۱۳ آبده تاریخی عملأ جریان دارد، ۱۹۶ جلد سند آرشیف ملی بازسازی مجدد شده، در ۱۴ ولایت سروی علمی ۴۰۰ ساحه صورت گرفته و ۳۷۱ ساحه جدید باستانی کشف شده است که در سال جاری سروی علمی آن تکمیل خواهد شد.
همچنان در مناطق باستانی ۳ هزار و ۴۸۴ اثر به ثبت رسیده، همچنان آن آوازه نیز دور از حقیقت است که گویا منار تاریخی جام با تهدید تخریب روبرو است.
وزارت اطلاعات و کلتور غرض روشن شدن این مسله به یک هیآت وظیفه سپرد و پس از ارزیابی به این نتیجه رسیدند که منار جام با کدام تهدید روبرونیست و برای سنجش مناز مذکور به ارزش یک میلیون دالر یک دستگاه نیز در آنجا نصب گردیده است. این مواردی اند که با تکمیل آن صنعت گردشگری رشد کرده و شماری زیادی از گردشگران خارجی به کشور جلب خواهد شد که باعث جمع شدن میلیونها افغانی به خزانه دولت شده و همچنان به هزار ها تن زمینه کار مساعد خواهد شد.
نتیجه‌گیری
به شمول هرات، غزنی، کندهار، بامیان، بلخ، نورستان و کونر شماری از ولایت های افغانستان آثار باستانی و تاریخی دارد، همچنان منظره های طبیعی و دیدنی وجود دارد که مورد پسند گردشگران خارجی قرار می گیرند.
بنا براین ایجاب میکند تا زمینه سازی صورت گیرد که گردشگران خارجی از این مناطق دیدن کند. امارت اسلامی با توجه به ارزش اقتصادی صنعت سیاحت در این عرصه گام های را برداشته که در ذیل یاد آوری گردید، اما این کافیست نیست ، به صنعت گردشگری باید توسعه داده شده، موانع که در برابر آن قرار دارد از بین برده شو د و به گردشگران سهولت های بیشتر فراهم شود. در ولایت های که به آن گردشگران بیشتر سفر دارد هوتل های عصری ساخته شود، ترانسپورت عصری و فضا مصؤن ایجاد گردیده و سهولت های راهنمایی مسلکی فراهم گردد، تا چهره اصلی و باستانی مهمان نوازی افغانستان به سطح جهانی منعکس ګردد. با این کار از یک طرف صنعت گردشگری رشد خواهد کرد و از سوی دیگر عواید ملی افزایش خواهد یافت، همچنان با توسعه صنعت گردشگری هزاران فرصت کاری بوجود امده و به هموطان زمینه کار مساعد خواهد شد.