سخنرانی محترم ملا عبدالغنی برادر آخند در دیدار با معاون نخست‌وزیر قزاقستان
الحمدلله و کفی و سلام علی عباده الذین اصطفی، اما بعد!
فاعوذ بالله من الشیطان الرجیم،
بسم الله الرحمن الرحیم
نخست از همه به محترم سریک ژومانگَارین معاون نخست‌وزیر قزاقستان و هیأت همراه‌شان خوش آمدید گفته و برای‌شان تمنیات نیک تقدیم می‌دارم. از اینکه به هدف بحث روی موضوعات مهم و مشترک میان افغانستان و قزاقستان به کشور ما تشریف آورده‌اید، ابراز سپاس می‌کنم.
قزاقستان یکی از کشورهایی است که با افغانستان مشترکات دینی، تاریخی و فرهنگی نزدیکی دارد، این اشتراکات بنیادین در طول تاریخ تأثیر مثبت بر روابط تجارتی دو کشور گذاشته و سبب افزایش مناسبات تجارتی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری میان دو کشور شده است.
از زمان حاکمیت امارت اسلامی افغانستان به این‌سو روابط تجارتی میان دو کشور روز به روز در حال گسترش و تقویت می‌باشد. امارت اسلامی افغانستان به روابط نیک و متقابل میان دو کشور با دید مثبت می‌نگرد و در آینده نیز آماده است تا در بخش‌های تجارت، سرمایه‌گذاری و امور بانکی، همکاری‌ها و روابط متقابل خود را با کشور قزاقستان گسترش دهد.
در این اواخر افغانستان و کشور قزاقستان مسوده نقشهٔ راه را امضاء کرده‌اند، تا میزان تجارت میان دو کشور به سه (۳) میلیارد دالر افزایش یابد. با تطبیق این نقشهٔ راه، در بخش‌های مختلف اقتصادی چون تجارت، زراعت، استخراج معادن، ترانسپورت، ترانزیت، خط آهن و صنعت، تغییرات مثبت و قابل ملاحظه‌ای به وجود خواهد آمد و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مربوط نیز افزایش خواهد یافت. این اقدام نشان‌دهندهٔ آن است که افغانستان ارادهٔ قوی برای گسترش روابط اقتصادی و مناسبات تجارتی با قزاقستان و سایر کشورهای منطقه دارد.
مطابق به اجندای سفر امروزی شما به کشور ما افغانستان، می‌خواهم به گونهٔ مختصر به برخی موضوعات مهم اشاره نمایم، تا زمینهٔ برای بحث‌ها و تصمیم‌گیری‌های نهایی فراهم گردد:
اول ـ بر اساس درخواست قزاقستان، ما آماده‌ایم فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش معادن را با قزاقستان شریک ساخته و تسهیلات لازم برای سفر هیأت تخنیکی آن کشور را فراهم نماییم. همچنان، چون قزاقستان در اکتشاف مواد نفتی تجربه کافی دارد، ما فهرست همکاری در بخش توسعه و اکتشاف ساحات نفتی را ترتیب نموده‌ایم که با هیأت قزاقستان شریک خواهد شد؛
دوم ـ افغانستان آماده است تا در بخش حفظ، قرنطین محصولات زراعتی و موضوعات مالداری، با قزاقستان موافقتنامهای امضاء کند. افغانستان در این راستا، کارهای عملی آغاز کرده و به زودی جریان آن با کشور قزاقستان شریک خواهد شد.
سوم - به منظور آن‌که سطح تجارت میان افغانستان و قزاقستان به سه میلیارد دالر افزایش یابد، لازم است تا روابط بانکی میان دو کشور بیش از پیش تقویت گردد. بانک‌های افغانستان آماده‌اند تا برای بانک‌های قزاقستان از جمله بانک آزادی و بانک زمان، در داخل بانک‌های افغانستان سهولت‌های لازم جهت افتتاح حساب فراهم نمایند؛
همچنان ما می‌خواهیم که برای بانک‌های مربوط به افغانستان نیز در بانک‌های یادشده قزاقستان حساب‌ها افتتاح گردد. این موضوع از سوی بانک‌های افغانستان به طور کامل عملی شده و اکنون در انتظار پاسخ مثبت بانک‌های مربوط به قزاقستان هستیم. با گشایش این حساب‌ها، برای تاجران خدمات بانکی و سایر سهولت‌ها فراهم خواهد شد و این کار تأثیر چشم گیر بر روابط تجارتی میان دو کشور خواهد گذاشت.
چهارم - ما می‌خواهیم همانند کشور قزاقستان، در داخل افغانستان یک بازار مالی داشته باشیم. در این زمینه، ما فهرست همکاری‌ها را ترتیب داده‌ایم که به منظور همکاری، آن را با کشور قزاقستان شریک خواهیم ساخت.
پنجم - به منظور تقویت بیشتر روابط تجارتی میان دو کشور، افغانستان کار روی تأسیس یک شرکت عملیاتی برای واردات و صادرات از طریق خط آهن را آغاز کرده است که در مدت زمان کوتاهی به کشور قزاقستان معرفی خواهد شد. با این اقدام، مبادلات تجارتی از طریق خط آهن میان کشورهای منطقه نیز سرعت بیشتری خواهد گرفت.
ششم - مسودۀ موافقتنامهای افغانستان و قزاقستان در زمینهٔ حمل و نقل بین‌المللی و ترانسپورت ترتیب داده ایم که در آیندۀ نزدیک با کشور قزاقستان شریک خواهد شد. با عملی شدن آن، تسهیلات تجارتی افزایش یافته و انتقالات مربوطه بدون هیچ‌گونه موانع یا تأخیری انجام خواهد شد؛
هفتم - افغانستان به همکاری‌های صنعتی، تجارتی و ترانزیتی با کشورهای منطقه متعهد است. در این زمینه، مسوده موافقتنامهای برای مرکز واحد چهار کشور که افغانستان، ایران، قزاقستان و ترکمنستان عضویت آن را خواهند داشت، ترتیب داده‌ایم که پس از ارزیابی‌های تخنیکی و حقوقی، در مدت زمان کوتاهی با کشور قزاقستان و کشورهای مربوطه به اشتراک گذاشته خواهد شد؛
هشتم ـ برای اینکه ما می‌خواهیم سطح واردات و صادرات میان افغانستان و قزاقستان به سه میلیارد دالر افزایش یابد، لازم است که پروازهای مستقیم میان کابل و قزاقستان راه‌اندازی و تسهیل گردد. در این زمینه، تقاضا داریم که قزاقستان به منظور ایجاد سهولت های برای اتباع افغان در روند صدور ویزه یک میکانیزم ویژه در نظر بگیرد. با این اقدام هم پروازهای مستقیم راه اندازی می شود و هم در تجارت تغییرات مثبت به‌میان می‌آید؛
نهم ـ تاجران قزاقستان که خواهان واردات و فروش موترها به افغانستان هستند، افغانستان در این زمینه مشکلی ندارد. بهتر است این موضوع از طریق رقابت آزاد با سکتور خصوصی پیش برده شود؛
دهم: افغانستان فهرستی از محصولات بالقوه غذایی را که بازار قزاقستان تقاضا دارند، با شما شریک خواهد کرد.
یازدهم: افغانستان به طور کلی خواهان روابط عمیق اقتصادی با کشورهای منطقه، به ویژه با کشور قزاقستان است، بر این اساس، افغانستان متعهد است که در مجمع اقتصادی مشترک با کشورهای منطقه، به طور فعال شرکت کند.
در پایان، خواست ما این است که در مورد موضوعات فوق به طور مشترک کار کنیم و هر دو طرف با توجه به مشکلات و موضوعات نقشهٔ راه یکدیگر، راه‌حل‌های مناسب را پیدا کنند تا حجم تجارت میان افغانستان و قزاقستان نه تنها به سه میلیارد دالر برسد، بلکه در این زمینه دستاوردهای بیشتری نیز داشته باشیم. امیدواریم که چنین سفرهایی بین دو کشور افزایش یابد.
والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته!