سخنرانی محترم ملا عبدالغنی برادر آخند، معاون اقتصادی ریاستالوزراء، در نشستی که با حضور صنعتکاران، تاجران و نمایندگان محترم وزارت مالیه برای کاهش اتکای افغانستان به تجارت با پاکستان برگزار شده بود:
الحمدلله و کفی والسلام علی عباده الذین اصطفی اما بعد
فاعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الر حیم
قال الله تعالی: إِنَّ اللّهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ
به مسؤلین محترم ادارات مختلف امارت اسلامی افغانستان، تاجران، سرمایهگذاران، صنعتکاران و همه مهمانان حاضر در تالار!
السلام علیکم ورحمت الله وبرکاته!
از درگاه خداوند متعال برای شما خوشی و صحت خوب آرزو میکنم!
حاضرین گرامی!
امروز ما و شما در مورد برخی از موضوعات مهم چون مدیریت پایدار روابط تجارتی با کشورهای منطقه و همسایه، بقای استراتیژیک افغانستان در عرصه تجارت و حفظ حیثیت مردم و مصؤنیت سیاستهای کشور در اینجا گردهم آمدیم؛ تا در این زمینه، توصیههای لازم را به تاجران محترم کشور و ادارات مربوطه ارائه کنیم.
هموطنان عزیز!
هیچکس نمیتواند این واقعیت بزرگ را انکار کند که همه کشورهای جهان برای تأمین نیازهای خود به معاملات و روابط اقتصادی در بخشهای مختلف با یکدیگر نیاز دارند و هیچ کشوری نمیتواند تمام نیازهای خود را بهتنهایی برآورده کند. از سوی دیگر، با در نظر گرفتن رشد اقتصادی، بسیاری از کشورها قصداً نمیخواهند که به خودکفایی کامل دست یابند. بنابراین، تجارت منطقهای و بینالمللی یک نیاز مشترک و واحد برای همه کشورهاست و روابط تجارتی مشروع نباید تحت تأثیر سیاستهای نامعقول قرار گیرد.
اما متأسفانه، در عصر حاضر، این معمول گردیده که روابط تجارتی، مسیرهای تجارتی، تحریمهای اقتصادی و رنجش غیرشرعی و غیرانسانی مهاجران بهعنوان ابزار سیاسی نامعقول به کار گرفته میشوند؛ تا فشارهای سیاسی بر کشور موردنظر افزایش یابد و به ناخن افگارش گیر کند. این فشارها زمانی بحرانی و شدید میشوند که یک کشور برای صادرات و واردات خود مسیرهای بدیل نداشته باشد و تمام اتکایش تنها به یک کشور باشد.
از خداوند متعال بسیار شکر گذار هستیم که افغانستان در حال حاضر کشوری است که برای صادرات و واردات خود به مسیرها و دهلیزهای مختلف دسترسی دارد؛ اتکای ما تنها به یک کشور نیست و مناسبات و روابط تجارتی ما با کشورهای منطقه و همسایه نسبت به گذشته چندین برابر قویتر شده است. این تنوع مسیرها ما را عملاً از فشارهای اقتصادی و سیاسی محافظت میکند. از طریق تنوع مسیرها و سیاستهای مناسب، خداوند ما را از وضعیتی بیرون آورده است که با بسته شدن یک مسیر، قیمتها در کشور افزایش مییافت و فشار بر مردم وارد میشد.
امارت اسلامی افغانستان به طور مسلسل تلاش میکند تا مسیرهای بدیل جدیدی برای اتصال منطقهای و بینالمللی ایجاد کند و مسیرهای موجود را از نظر زیربنایی و تخنیکی معیاری و با ظرفیت نماید.
از سوی دیگر، امارت اسلامی افغانستان همواره در چارچوب سیاست اقتصاد محور با کشورهای همسایه روابط تجارتی سالم را حفظ کرده و همیشه حفظ خواهد کرد؛ اما اگر کشورهای دیگر از سیاست معقول ما سوءاستفاده کنند، ما نیز مجبور به فکر مسیرهای بدیل خواهیم بود.
در پایان، میخواهم روی موضوع اصلی تمرکز کنم و برای کاهش اتکای افغانستان به تجارت با پاکستان، برخی توصیهها را به صنعتکاران، تاجران و وزارت محترم مالیه ارائه کنم:
اول؛
تمامی صنعتکاران و تاجران کشور باید به جای پاکستان، به مسیرها و راههای بدیل برای تجارت روی آورند. این مسیر نهتنها به تاجران ما زیان رساندهاند، بلکه بازارها و مردم عادی را هم با مشکلات مواجه ساختهاند. من از تمامی تاجران محترم با تأکید میخواهم که هرچه زودتر گزینههای بدیل برای صادرات و واردات را عملی سازند تا صادرات و واردات ما با موانع و تأخیر مواجه نگردد. همچنین کالاهایی که تا اکنون از پاکستان خریداری نمودهاید، برای خرید و واردات آن به کشورهای و بازارهای دیگر تلاش کنید. با این اعلان امارت اسلامی خودش را از مسؤلیت باز میدارد و بهصراحت به شما میگوید که اگر پس از این اعلان تاجران کالاها را از طریق پاکستان وارد یا صادر نمایند، در صورت ایجاد مشکلات، امارت اسلامی هیچگونه رسیدگی به آنان نخواهد کرد و صدای ایشان را نخواهد شنید.
دوم؛
در این باره هیچ شکی نیست که مشکل اساسی سکتور صحی ما و بهطور کلی خروج صدها میلیون دالر، ناشی از واردات دوای بیکیفیت از پاکستان است. از واردکنندگان دوا از پاکستان با تأکید میخواهم که واردات خود را از سایر کشورها و از طریق راهها و مسیرهای دیگر انجام دهند و در اسرع وقت از مسیرهای بدیل استفاده نمایند. اگر کسی در پاکستان قرارداد یا خریداری کرده است، مدت سه ماه مهلت داده میشود تا تمامی حسابهای خود را در آنجا تصفیه نموده و کار را خاتمه دهد. چنانکه پاکستان بارها مسیرهای تجارتی را بسته است و اکنون نیز این مسیرها مسدود میباشد و از مسائل تجارتی و انسانی استفاده سیاسی نموده و تاجران و صنعتکاران هر دو کشور را متضرر ساخته است، امارت اسلامی مجبور گردید که تصامیم فوق را اتخاذ نماید. اگر پاکستان خواهان باز شدن مسیرها است، این کار تنها با تضمینهای محکم و معتبر صورت خواهد گرفت که تحت هیچ شرایط و حالات آن را مجدداً مسدود نسازد.
سوم؛
به وزارت محترم مالیه هدایت میکنم که پس از این تاریخ تا سه ماه ، دوای وارداتی از پاکستان را محصول نکند و به هیچکس اجازه واردات آن را ندهد.
والسلام علیکم ورحمت الله وبرکاته