امارت اسلامی در چهار سال گذشته، پیشرفت‌ها و دست‌آوردها
بخش اول
مقدمه
با آغاز حاکمیت امارت اسلامی در افغانستان، در مدت کوتاهی امنیت سرتاسری در کشور تأمین شد. با این تحول، زمینه برای فعالیت‌های اقتصادی نیز فراهم گردید. هرچند که مسأله مسدود شدن دارایی‌های مردم افغانستان و تحریم‌های بین‌المللی مشکلات زیادی ایجاد کرده بود و خزانه دولت نیز خالی بود، اما علاقه‌مندی و اراده امارت اسلامی در عرصه بازسازی کشور نه تنها مانع کارها نشد، بلکه پس از مدت کوتاهی، پروژه‌های بزرگ زیربنایی یکی پس از دیگری در گوشه و کنار افغانستان آغاز گردید. در این مدت، پروژه‌هایی که از گذشته ناتمام مانده بودند دوباره کار آن آغاز شد و شماری از پروژه‌های مهم زیربنایی که سال‌ها آرزوی مردم افغانستان بود، نیز آغاز شدند؛ برخی از آن‌ها تکمیل گردید و شماری دیگر هنوز هم در حال اجرا است. هرچند یادآوری از تمام کارها و پیشرفت‌های چهار سال اخیر دشوار است، اما در این نوشته تنها به مهم‌ترین پروژه‌های اقتصادی به صورت خلاصه اشاره می‌کنیم.
سکتور معادن
امارت اسلامی پس از به دست گرفتن قدرت، تلاش‌های خود را در عرصه‌های مختلف برای بازسازی کشور تقویت نمود. در این میان، در بخش معادن نیز کار پروژه‌هایی آغاز شد که یا از گذشته نیمه‌تمام مانده بودند و یا هرگز آغاز نشده بودند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین پروژه‌های زیربنایی اشاره می‌کنیم:
هفت معدن مقیاس بزرگ
در حضور داشت محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست‌الوزراء، به تاریخ ۹ میزان سال ۱۴۰۲ خورشیدی، میان وزارت معادن و پترولیم و شرکت‌های برنده به ارزش حدود ۶٫۵ میلیارد دالر قراردادهای ۷ معدن بزرگ به امضاء رسید. این قراردادها شامل چهار بلاک معدن آهن در ولسوالی غوریان ولایت هرات، یک بلاک معدن سرب و جست در ولسوالی تولک ولایت غور، معدن طلای سُمتی در ولسوالی چاه‌آب ولایت تخار و قرارداد دوم معدن مس عینک در ولایت لوگر می‌باشد. برای اجرای کار این هفت قرارداد، در مجموع ۶ میلیارد و ۵۵۷ میلیون دالر سرمایه‌گذاری صورت گرفته است.
قرارداد اکتشاف و استخراج گاز طوطی میدان
محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست‌الوزراء، به تاریخ ۲۳ سنبله ۱۴۰۴ خورشیدی در مراسم افتتاح کار عملی پروژه اکتشاف و استخراج گاز طوطی میدان شرکت نمود. معاون اقتصادی ریاست الوزراء آغاز کار عملی این پروژه را گامی مهم در بخش سرمایه‌گذاری دانست و گفت: سرمایه‌گذاری در چنین پروژه‌های بزرگ پیام روشنی برای تمام کشورها و سرمایه‌گذاران دارد که در افغانستان امنیت تأمین و زمینه برای هر نوع سرمایه‌گذاری مساعد است. وی افزود: امارت اسلامی افغانستان بر اساس سیاست اقتصادمحور، با فراهم‌سازی امکانات لازم، به تمام سرمایه‌گذاران بالقوه خوش آمدید می‌گوید و از آنان حمایت می‌کند. قرارداد این پروژه در حضور داشت محترم ملا عبدالغنی برادر آخند به تاریخ ۱۹ میزان ۱۴۰۳ میان وزارت معادن و پترولیم و یک شرکت ازبیکستانی به ارزش حدود یک میلیارد دالر امضاء شده بود. مطابق این قرارداد، کمپنی قراردادی در سال اول ۱۰۰ میلیون دالر و در طول ده سال یک میلیارد دالر سرمایه‌گذاری می‌کند. همچنین در دو سال اول، از گاز استخراج‌شده ۱۰۰ میگاوات برق تولید خواهد کرد. ذخایر گازی طوطی میدان ، حدود هفت هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و با آغاز استخراج آن، بخش زیادی از نیازمندی‌های گاز کشور تأمین و هزاران تن به صورت مستقیم و غیرمستقیم صاحب کار خواهند شد.
فابریکه تولید سمنت جوزجان
در حضورداشت محترم ملا عبدالغنی برادر آخند، معاون اقتصادی ریاست‌الوزراء، به تاریخ ۸ عقرب ۱۴۰۳، میان وزارت معادن و پترولیم و شرکت تُرکی «۷۷» قرارداد ساخت یک فابریکه بزرگ تولید سمنت در منطقه یتیم‌تاق ولایت جوزجان امضاء شد. براساس قرارداد، شرکت متذکره ۱۶۳ میلیون دالر در ساخت این فابریکه سرمایه‌گذاری کرده و ظرفیت تولید روزانه آن به ۳۰۰۰ تُن خواهد رسید. این قرارداد که برای مدت ۳۰ سال در نظر گرفته شده، شامل اکتشاف، استخراج، تولید و ارائه خدمات اجتماعی می‌باشد. با ساخت این فابریکه، به حدود ۱۲۰۰ تن به‌طور مستقیم زمینه کار مساعد می گردد.
فابریکه تولید سمنت لوگر
در حضور داشت محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء به تاریخ ۴ جدی ۱۴۰۳، قرارداد ساخت فابریکه تولید سمنت میان وزارت معادن و پترولیم و یک شرکت خصوصی امضاء شد. این فابریکه در منطقه التمور ولایت لوگر موقعیت دارد و با سرمایه‌گذاری حدود ۱۴۵ میلیون دالر ساخته می‌شود. ظرفیت تولید روزانه این فابریکه ۲۵۰۰ تُن خواهد بود. با آغاز فعالیت این فابریکه، صدها تن مشغول کار می‌شوند و شرکت خصوصی همچنان خدمات در بخش‌های صحی و آموزشی برای ساکنان محل ارائه خواهد کرد.
فابریکه سمنت قندهار
این فابریکه در شهرک صنعتی قندهار و در ۱۰۰ جریب زمین و در نزدیکی معدن سمنت ساخته می‌شود. هزینه این پروژه ۱۰۰ میلیون دالر تخمین شده است. بسیاری از کارهای ساخت این فابریکه تکمیل گردید و با نصب تجهیزات تخنیکی، تولید سمنت آغاز خواهد شد. در مرحله اول، ظرفیت تولید روزانه این فابریکه ۱۵۰۰ تُن سمنت خواهد بود و در مراحل بعدی تا ۵۰۰۰ تُن افزایش خواهد یافت.
فابریکه جدید سمنت جبل‌السراج
یک شرکت قطری با سرمایه‌گذاری ۲۲۰ میلیون دالر در حال ساخت فابریکه جدید سمنت در جبل‌السراج می‌باشد. براساس آمار رسمی، ظرفیت تولید روزانه این فابریکه ۵۰۰۰ تُن خواهد بود. این فابریکه در ۶۰۰ جریب زمین ساخته می‌شود و پس از تکمیل، برای ۵۰۰۰ تن زمینه کار فراهم می‌کند. مواد مورد نیاز این فابریکه به‌طور کامل در داخل کشور تأمین خواهد شد و بخش بزرگی از نیاز افغانستان به سمنت رفع می‌گردد. افغانستان سالانه به حدود ۷ میلیون تُن سمنت نیاز دارد. تا اکنون ۸۰ فیصد کارهای اکتشافی این پروژه پیش رفته است.
سکتور برق
فاز دوم بند کجکی
کار فاز دوم بند برق کجکی در ولایت هلمند، به تاریخ پنجم اسد ۱۴۰۱ از سوی محترم ملا عبدالغنی برادر آخند، معاون اقتصادی ریاست‌الوزراء،افتتاح گردید. محترم ملا عبدالغنی برادر آخند در مراسم آغاز این پروژه گفت که کشور با کمک‌ها و خیرات ساخته نمی‌شود؛ بلکه ما خود آن را خواهیم ساخت. کار این پروژه در وقت تعیین شده تکمیل گردید. ظرفیت تولید برق بند کجکی از ۵۱ میگاوات به ۱۵۱ میگاوات افزایش یافت و علاوه بر هلمند، به ولایت قندهار نیز برق انتقال خواهد یافت.
پروژه تولید ۱۰ میگاوات برق آفتابی نزدیک نغلو
محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست‌الوزراء، کار ساخت پروژه تولید ۱۰ میگاوات برق آفتابی را در نزدیکی بند نغلو در ولسوالی سروبی ولایت کابل به تاریخ ۲۸ سنبله ۱۴۰۲، افتتاح کرد. این پروژه در زمان معین تکمیل گردیده و اکنون مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
پروژه تمدید لین برق ۵۰۰ کیلوولت شبرغان ـ دشت الوان
در حضور داشت محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء، به تاریخ ۲۴ عقرب ۱۴۰۲، توافقنامه های تکمیل کار باقیمانده لین ۵۰۰ کیلوولت برق شبرغان – دشت الوان و توسعه سب‌استیشن دشت الوان امضاء شد. پروژه تمدید لین برق ۵۰۰ کیلوولت شبرغان ـ دشت الوان که با شرکت خصوصی افغان انویست قرارداد گردید، نه تنها به صنعت کشور مفید خواهد بود، بلکه زمینه انتقال صدها میگاوات برق به افغانستان فراهم می‌گردد و سالانه ده‌ها میلیون دالر صرفه‌جویی خواهد شد. گفته می‌شود، ۸۵ فیصد کار این پروژه تکمیل شده و مطالعات تخنیکی سب‌استیشن دشت الوان نیز پایان یافته است.
امضای قرارداد سه پروژه به ارزش حدود چهار میلیارد افغانی
در حضور داشت محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست‌الوزراء، به تا ریخ ۵ حمل ۱۴۰۳، میان وزارت‌های مالیه، انرژی و آب، د افغانستان برشنا شرکت و سکتور خصوصی، قرارداد چهار پروژه به ارزش مجموعی حدود چهار میلیارد افغانی امضاء گردید. این پروژه‌ها شامل ساخت دو سب‌استیشن و تمدید لین ۲۲۰ کیلوولت در هرات، اعمار مارکیت تجارتی در ساحه کوته‌سنگی کابل و اعمار مرکز تجارتی و اپارتمان‌های رهایشی در هلمند می‌باشند. بر این پروژه‌ها در حدود چهار میلیارد افغانی سرمایه‌گذاری می‌شود. از جمله این پروژه‌ها، تمدید لین ۲۲۰ کیلوولت از ترکمنستان به هرات تکمیل شده است.
پروژه ۲۲٫۷۵ میگاوات برق آفتابی
محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء به تاریخ در ۱۷ میزان ۱۴۰۳، کار عملی پروژه ۲۲٫۷۵ میگاوات برق آفتابی را در نزدیکی بند نغلو افتتاح نمود. این پروژه به سرمایه‌گذاری ۱۸ میلیون دالر شرکت ۷۷ ترکی و شرکت داخلی زولرستان تطبیق گردیده و کار آن رو به تکمیل شدن است.
ده پروژه تولید و انتقال ۲۲۸ میگاوات برق
در حضور داشت محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء به تاریخ ۷ حمل ۱۴۰۴، میان د افغانستان برشنا شرکت و سکتور خصوصی قراردادهای هفت پروژه تولید و سه پروژه انتقال برق امضاء گردید. این پروژه‌ها شامل تولید ۴۰ میگاوات برق آفتابی در بلخ ، پنج میگاوات برق آفتابی در ولایت هرات، ۱۰ میگاوات برق آفتابی در لغمان ، ۴۰ میگاوات برق آفتابی در لوگر ، ۴۰.۲۵ میگاوات برق آفتابی در ننگرهار ، تولید ۴۳.۲ میگاوات برق بادی در ولایت هرات ( فاز اول پروژه ۲۰۰ میگاواتی برق بادی در این ولایت ) و تولید۵۰ میگاوات برق گازی در جوزجان می‌باشد. ظرفیت مجموعی این پروژه‌ها ۲۲۸.۴۵ میگاوات است. همچنان، سه پروژه انتقال برق شامل احداث سب‌استیشن‌های قلات ولایت زابل و شرق قندهار و تمدید لین ۱۱۰ کیلوولت از کجکی تا قندهار می‌باشد. ارزش مجموعی این پروژه‌ها ۲۰.۷ میلیارد افغانی است. بر تطبیق این پروژه‌ها، شرکت‌های خصوصی داخلی و خارجی ۲۰.۷ میلیارد افغانی سرمایه‌گذاری می‌کنند که کار آن به طور معیاری و در زمان معین به پایان خواهد رسید.
تکمیل کار باقی مانده سب‌استیشن ارغندی کابل
محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء به تاریخ ۷ سرطان ۱۴۰۳، تکمیل نمودن کار باقیمانده سب‌استیشن ارغندی افتتاح نمود. این سب‌استیشن از دشت خواجه الوان ولایت بغلان تا منطقه ارغندی کابل غرض انتقال برق ترکمنستان ساخته می‌شود و هزینه آن حدود ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار دالر تخمین شده است. با تکمیل این پروژه، در کابل، غزنی، پکتیا، خوست و ننگرهار حدود ۴۰۰ هزار خانواده از برق مستفید خواهند شد. همچنان، مشکل کمبود برق تا حدی کاهش یافته و پیشرفت در بخش صنعت نیز ایجاد خواهد شد. کار این پروژه به مراحل پایانی نزدیک شده و به زودی به بهره برداری سپرده خواهد شد.
پروژه برق رسانی در ارزگان
محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء به تاریخ ۹ ثور ۱۴۰۴، پروژه بزرگ انتقال برق از بند کجکی هلمند به ولسوالی دهراوود ولایت ارزگان افتتاح نمود. این پروژه با سرمایه‌گذاری ۲۰۱ میلیون افغانی از سوی د افغانستان برشنا شرکت تطبیق می‌گردد که با تکمیل آن ۴۵۰۰ خانواده را تحت پوشش قرار خواهد داد.
سه پروژه بزرگ برق در قندهار، هلمند و زابل
در حضور داشت محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء به تاریخ ۸ ثور ۱۴۰۴، سه پروژه بزرگ برق شامل تکمیل سب‌استیشن‌های قلات زابل و شرق قندهار و تمدید لین ۱۱۰ کیلوولت از بند کجکی تا قندهار آغاز شد. هزینه این پروژه‌ها نزدیک به یک میلیارد افغانی است و با تکمیل آن‌ها صدها هزار مشترک جدید از برق مستفید خواهند شد. با تکمیل این پروژه‌ها، تمام برق تولیدی فابریکۀ کجکی به‌گونۀ اساسی جذب شده و برق مورد نیاز سکتورهای صنعتی، تجارتی و زراعتی تأمین خواهد شد.
پروژه ۱۰ میگاوات برق آفتابی لغمان
از سوی محترم ملاعبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء به تاریخ ۱ جوزا ۱۴۰۴، کار پروژه ۱۰ میگاوات برق آفتابی در ولایت لغمان افتتاح شد. این پروژه با سرمایه‌گذاری ۶ میلیون دالر سکتور خصوصی تطبیق می‌شود و نیازمندی بخشی از مردم و صنایع محلی را رفع خواهد کرد.
دو پروژه برق در هرات
محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء به تاریخ دهم جوزا ۱۴۰۴، کار دو پروژه شامل تولید ۴۳.۲ میگاوات برق بادی و ۵ میگاوات برق آفتابی در ولایت هرات افتتاح کرد. از سوی سکتور خصوصی و د افغانستان برشنا شرکت ، بیش از ۶۴ میلیون دالر بر پروژۀ ۴۳.۲ میګاوات برق بادی و حدود ۳.۵ میلیون دالر بر پروژۀ ۵ میګاوات برق آفتابی سرمایه‌گذاری می‌شود.
تفاهم‌نامه تولید ۱۰ هزار میگاوات برق
در حضور داشت محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء به تاریخ ۱۱ اسد ۱۴۰۴، میان وزارت اب و انرژی و شرکت خصوصی عزیزی انرژی تفاهم‌نامه‌ای به ارزش ۱۰ میلیارد دالر برای تولید، انتقال و توزیع ۱۰ هزار میگاوات برق امضاء شد. این برق از منابع گاز، زغال‌سنگ، آب، باد و آفتاب تولید خواهد شد. بدین‌ترتیب، در طی ۷ تا ۱۰ سال افغانستان در عرصۀ تولید برق به خودکفایی کامل خواهد رسید و حتی به کشورهای خارجی نیز برق صادر خواهد کرد. از میان ۱۰ هزار میگاوات برق، ۴ هزار میگاوات به هموطنان عادی و ۶ هزار میگاوات به کارخانه‌های صنعتی اختصاص خواهد یافت که بر اساس آن هزاران فابریکۀ جدید ایجاد می‌شود، برای میلیون‌ها افغان زمینۀ کار فراهم می‌گردد و اقتصاد کشور به‌گونۀ چشمگیر رشد خواهد کرد.
پروژه ۴۰ میگاوات برق آفتابی لوگر
از سوی محترم ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزراء به تاریخ ۹ اسد ۱۴۰۴، کار پروژه تولید ۴۰ میگاوات برق آفتابی در ولسوالی محمدآغه ولایت لوگر افتتاح شد. این پروژه که در ولسوالی محمدآغه ولایت لوگر تطبیق می‌شود، دو بخش دارد یکی ساخت دستگاۀ تولید برق آفتابی به ظرفیت ۴۰ میګاوات است که ۲۸ میلیون دالر هزینه برمی‌دارد. بخش دیگر پروژه شامل ساخت سب‌استیشن ۱۲۶ میګاولت امپیر و توسعۀ خط انتقال برق می‌باشد که ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار دالر هزینه دارد. این پروژه که قرار است در مدت ۱۸ ماه تکمیل گردد، برق مورد نیاز ۴۰ هزار خانواده را در این منطقه تأمین خواهد کرد و همچنان مشکل کمبود برق در پارک صنعتی محمدآغه را نیز حل خواهد نمود.
پروژه ۴۰ میگاوات برق آفتابی شهرک شیخ مصری، ننگرهار
کار پروژه تولید ۴۰ میگاوات برق آفتابی در شهرک صنعتی شیخ مصری ننگرهار آغاز شده است. این پروژه ۲۸ میلیون دالر هزینه دارد و قرار است در مدت یک و نیم سال تکمیل شود که بدین ترتیب علاوه بر شهرک صنعتی شیخ مصری، ۴۰ هزار خانواده نیز از برق مستفید خواهند شد. در این پروژه، ۸ میلیون دالر از بودجه د افغانستان برشنا شرکت و باقی ۲۰ میلیون دالر توسط دو شرکت سرمایه‌گذاری می‌شود که یکی شرکت «زولرستان» و دیگری شرکت «۷۷ ترکی» است.
پروژه ۴۰ میگاوات برق آفتابی بلخ
کارساخت شبکۀ تولید برق آفتابی ۴۰ میګاوات در منطقه برشناکوت ولسوالی دهدادی ولایت بلخ به تاریخ ۱۴ ثور ۱۴۰۴ خورشیدی آغاز شد. این پروژه بر حدود ۵۰۰ جریب زمین با سرمایه‌گذاری عضنفر گروپ و همکاری تخنیکی شرکت ذولرستان در مدت دو سال تکمیل خواهد شد. از این برق، حدود ۴۰ هزار خانواده و ۱۲۰۰ کارخانه تولیدی و صنعتی مستفید خواهند شد.
ادامه دارد