اهمیت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی در اقتصاد ملی
نویسنده: نجیب الله مایار
مقدمه
مخابرات و تکنالوژی معلوماتی از ارکان اساسی توسعه‌ی جوامع مدرن به شمار می‌آیند. این دو حوزه تأثیر عمیقی بر جنبه‌های مختلف زندگی بشر دارند. مخابرات و تکنالوژی معلوماتی در توسعه اقتصاد ملی کشور ها نقش مهم دارد و به صورت مستقیم باعث افزایش عواید ملی کشور های میگردد. تحول و توسعه سکتور مخابرات یکی از بزرگترین دستآورد چند سال اخیر خوانده میشود که دولت و سکتور خصوصی به صورت مشترک به آن دست یافته است. پس از جنگ های تنظیمی در دوره اول امارت اسلامی اساس مخابرات و تکنالوژی معلوماتی نوین اساس گذاشته شد و به یک شرکت مخابراتی موبایل جواز فعالیت نیز صادر شد.
تلاش های امارت اسلامی در توسعه مخابرات و تکنالوژی معلوماتی
سکتور مخابرات و تکنالوژی معلوماتی نقش مهم در ایجاد جامعه‌ی آګاه و تقویت انسجام عملیاتی دارد. با حاکمیت مجدد امارت اسلامی افغانستان در بخش سکتور مخابرات در افغانستان حدود ۸۸ میلیون دالر که معادل ۷٫۳ میلیارد افغانی میشود به سرمایه‌گذاری هدایت شده که در سکتور مخابرات یک پیشرفت قابل ملاحظه شمرده میشود. این سرمایه‌گذاری ستراتیژیک به طور مستقیم به ۱۸۴۰۰۰ نفر زمینه کار مساعد گردیده است. به گفته مسؤلان امارتی پس از آمدن حاکمیت امارت خدمات مخابراتی در کشور معیاری شده که باعث افزایش بی سابقه دسترسی مردم به مخابراتی شده است. در نتیجه معیاری سازی خدمات و بهبود کیفیت آن تعداد مشترکین در بازار مخابرات نیز افزایش یافته است. در حکومت قبلی تعداد مشترکین فعال بازار مخابرات ۲۲٫۴ میلیون نفر بود در حالیکه با آمدن امارت اسلامی اکنون این رقم به ۲۳٫۱ میلیون نفر افزایش یافته است. همچنین تعداد مشترکین خدمات G۳ از ۶٫۲ میلیون به ۶٫۴ میلیون و مشترکین G۴ از ۱٫۶ میلیون به ۳٫۵ میلیون رسیده. در عین حال تعداد مشترکین که از انترنیت موبایل استفاده میکند به ۱۲ میلیون تن افزایش یافته است. امارت اسلامی با تعین قیمت تعرفه خدمات مخابراتی قیمت استفاده از اینترنیت و نرخ مکالمه تلیفونی را نیز کاهش داده است. مسؤولان امارتی میگویند که این اولین بار است که این قیمت ها تعین میگردد. اکنون قیمت مکالمه صوتی بین مشترکین شبکه ۱٫۸۵ افغانی تعین شده است. علاوه بر این دریک سال گذشته کاهش چشمگیر در قیمت خدمات اینترنیت و جود داشته که قیمت اکثر بسته های اینترنیتی از ۳۰ افغانی تا ۶۰ افغانی کاهش یافته است. در حال حاضر حد اکثر قیمت ماهانه یک جی بی اینترنیت برای تمامی شبکه های مخابراتی ۱۱۰ افغانی تعین شده است، در حالیکه قبل از امارت اسلامی قیمت یک جی بی اینترنیت بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ افغانی بود. در زمان امارت اسلامی دسترسی مخابرات به مناطق دور افتاده نیز افزایش یافته است. طی سال گذشته در مجموع ۸۳۸ سایبت مخابراتی در مناطقی که قبلأ فاقد زیرساخت های مخابراتی بود و یا کیفیت خدمات پایین داشتند ایجاد و فعال شده است. با این اقدام حدود ۸ میلیون نفر به خدمات مخابراتی دسترسی پیدا کرده و بسیاری مناطق دور افتاده را با جهان وصل کرده است. در طول سه سال گذشته امارت اسلامی برای تقویت و کیفیت دسترسی به خدمات مخابراتی نیز مجموعه‌ی از ابتکارات را انجام داده که عبارت اند از :
پیشرفت در زیرساخت های تکنالوژی معلوماتی:
- ایجاد یک آزمایشګاه جرایم سایبری برای رسیده‌ګی به چالش های سایبری؛
- تطبیق سیستم های نظارتی و مدیریت برای محافظت از یک پارچه‌گی و امنیت ویب‌سایت های دولتی؛
- در دو سال گذشته، مبلغ ۸٫۹ میلیون دالر سرمایه برای توسعه شبکه کیبل فایبر نوری اختصاص یافته که ۸۰۰۰ کیلومتر طول داشته و در تمامی کشور گسترش می‌یابد.
- تدوین یک چارچوب قانونی جامع برای تجارت الکترونیکی در داخل کشور؛
- طراحی و اجرای مدل های تجارت الکترونیکی با همکاری ارگان های دخیل و بخش خصوصی در سراسر کشور؛
- قانونی شدن خدمات و فعالیت های بخش های دولتی و خصوصی در چارچوب اقتصاد دیجیتل؛
- ترویج و توسعه اقتصاد دیجیتل در همه بخش ها؛
- برنامه ریزی استراتیژیک و ایجاد پارک های محتوایی و تکنالوژی.
نتیجه گیری
صنعت مخابرات یکی از بزرگترین کمک کننده‌گان به تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی افغانستان است. مطابق مطالعات انجام شده مخابرات سالانه حدود ۷۰۷ میلیون دالر به تولید داخلی کشور کمک میکند. بنابر این می توان گفت به هر اندازه که مشترکین تیلفون موبایل بیشتر باشد، سهم بیشتر و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی بیشتر است. تأثیر خدمات مخابراتی به مزیت های اقتصادی و تقویت مالی در سطح کلان محدود نمی شود، بلکه به سایر بخش های زندگی مردم نیز گسترش می یابد. از آنجا که بر سیستم ها و برنامه های بهداشتی نیز تأثیر می گذارد. افغانستان ظرفیت های و مزیت های کلان توسعه مخابرات و تکنالوژی را دارد. در سال های پیشین نیز شماری زیادی از سرمایه گذاران داخلی و خارجی علاقمند سرمایه گذاری در سکتور مخابرات بودند اما نبود امنیت مانع اصلی اینگونه پروژه ها بود. اکنون که امارت اسلامی توانسته به این معضل نقطه پایان بگذارد سرمایه گذاران داخلی و خارجی میتواند با سرمایه گذاری در سکتور مخابرات و تکنالوژی معلوماتی که بیشترین فرصت ها هنوز در جای خود باقیست سرمایه گذاری کند. امارت اسلامی به استفاده از فرصت باید با ایجاد شرایط آسان و سهولت های فراوان در راه سرمایه گذاری اقدام کرده و توجه سرمایه گذاران داخلی و خارجی به این مهم مبذول دارد. با افزایش سطح سرمایه گذاری از یک سو برای بیشتر هموطان فرصت های شغلی ایجاد شده و از سوی دیگر عواید ملی دولت نیز افزایش خواهد یافت.