د کابل – جلال اباد دوهم لین سړک اقتصادي ارزښت ته کتنه

سریزه

د ترانزیټ او سوداګرۍ له پاره د لویو لارو، سړکونو، د رېل پټلیو او په ټوله کې معیاري ترانسپورټي زیربناوو رغولو ته اړتیا ده او د پرمختللي اقتصاد له پاره بیا ترانزیټ او سوداګري ډېر اړین دي. د ترانزیټي او مواصلاتي زېربناوو له رغونې پرته د یوه هېواد ښیرازي او اقتصادي وده امکان نه لري. اسلامي امارت پورتنیو ټکو ته په پاملرنې سره غواړي د ځمکني ترانسپورټ د معیاري کولو او په دې برخه کې شته ستونزو ته د پای ورکولو په موخه د افغانستان ټولې سترې او مهمې لویې لارې بېرته ورغوي او ځینې له سره جوړې کړي. ددې لارو په جوړېدو سره به افغانستان د ترانزیټ او سوداګرۍ له پاره معیاري ترانسپورټي سیستم ولري او پر مټ به یې اقتصادي ځان بسیاینې ته ورسېږي. له دې لویو لارو څخه یوه هم د کابل- جلال اباد دوهم لین سړک او اقتصادي ارزښت یې زیات دی.

لویې لارې

د اسیا په زړه کې د شپږو مهمو هېوادونو ترمنځ د افغانستان موقعیت ستراتیژیک ارزښت لري. خو د دې ترڅنګ زموږ هېواد په وچه کې ایسار دی او سمندر ته لار نه لري. د همدې ستراتیژیک موقعيت په لرلو سره، افغانستان د یوه ترانزیټي او ترانسپورټي مرکز په توګه د سوېلي اسیا، منځني ختیځ، مرکزي اسیا او چین بازارونه په خپلو کې سره نښلولای شي. خو اړینه داده چې له دغه طلایي فرصت نه د ګټې پورته کولو له پاره لاره هواره شي. که چېرې موږ په رښتیا غواړو چې دا طلايي چانس له لاسه ورنه کړو؛ نو اړینه ده چې د خپلو محصولاتو او تولیداتو د لېږد او بیا ترانزیټ له پاره په نړیوالو معیارونو برابر سړکونه او لویې لارې ولرو. ځکه د داسې سړکونو او لویو لارو پر مټ کولای شو خپل تولیدات په کمه بیه او لنډه موده کې د نورو هېوادونو مارکېټونو ته ورسوو، دغه راز خلکو ته د تګ راتګ له پاره اسانتیاوې رامنځته، سوداګري پراخه او د ترسره کېدونکي ترانزیټ له لارې زیات عواید ترلاسه کړو. له افغانستان څخه لرغونې سوداګریزې لارې لکه وریښمو او لاجوردو لارې هم تیرې شوې او دغه راز ځینې لویې او ترانزیټي لارې بیا د هېواد په دننه کې شته چې په رغېدو او جوړېدو سره به یې د افغانستان سوداګري پراخه شي. له دې لارو څخه کولای شو یوڅو ته یې د بېلګې په ډول اشاره وکړو: کابل- کندهار، کندهار - ارزګان، سالنګ، پلخمري- شبرغان، کندهار- هرات – تورغونډۍ، هرات- اسلام قلعه، دلارام – زرنج او کابل–جلال اباد. اوس دادی د کابل – جلال اباد لویې لارې دوهم لین هم جوړېږي. دا چې د کابل- جلال اباد لویې لارې دوهم لین سړک اقتصادي ارزښت څومره دی، لاندې یې په ګډه لولو.

کابل - جلال اباد دوهم لین سړک اقتصادي ارزښت

افغانستان د جغرافیايي موقعیت له امله سمندر ته مستقیمه لاره نه لري او د سیمې او نړۍ له هېوادونو سره تړل ورته ډېر ارزښت لري. همدې اصل ته په کتو د اسلامي امارت مشرتابه پتېیلې چې د ځمکې له لارې د سیمې او نړۍ هېوادونو سره خپلې سوداګریزې اړیکې پراخې کړي. د ځمکې له لارې د نښلېدو له پاره تر ټولو لومړی او مهم فکټور سړکونه دي. ددې سړکونو له جملې څخه د کابل- جلال اباد دوهم لین سړک دی چې د هېواد زیاتره ولایتونه له ختیځو ولایتونو او په پای کې دغه لویه لار افغانستان د تورخم له لارې د سویلي اسیا هېوادونو سره نښلوي، اقتصادي ارزښت یې لوړ دی. لومړی دا چې ددې لویې لارې پر مټ به د افغانستان کرنیز محصولات او کورني تولیدات د ګاونډیو او سیمې هېوادونو تر مارکېټونو په لږ وخت او کم لګښت ورسېږي. دویم د افغانستان په ګډون به د سیمې د هېوادونو له لوري د ترانزیټ په کچه کې زیاتوالی راشي. درېیمه خبره داده چې ددې سړک په جوړېدو به هم خلکو ته د کار زمینه برابره شي او هم به یې په مسیر کې د پرتو هېوادوالو کاروبارونه پراخ او اقتصاد به یې پیاوړی شي. دغه راز به د کابل- جلال اباد پر لویه لار ترافیکي ګڼه ګوڼه هم راکمه شي. د کابل- جلال اباد د دوهم لین سړک په پرانیست غونډه کې د ریاست الوزراء اقتصادي مرستیال محترم ملا عبدالغني برادر اخوند ددې لویې لارې اقتصادي ارزښت ته په اشارې سره وویل، ننګرهار د افغانستان یو له مهمو سرحدي او تجارتي ولایتونو څخه ګڼل کېږي او د هېواد په سوداګرۍ او سیمه‌ییز اتصال کې مهم رول لري. د کابل- جلال اباد دوهم لین سړک به د هېواد د ملي اقتصاد د پیاوړتیا سره د پام وړ مرسته وکړي. د دغو دوو مهمو اقتصادي، تجارتي او ترانزیټي ښارونو ترمنځ د ترانسپورت اسانتیا نه یوازې د هېواد کورنۍ سوداګرۍ ته وده ورکوي، بلکې د سیمې او نړۍ سره هم زموږ د سوداګریزو اړیکو او مناسباتو په پراختیا کې مهم رول لري. په لنډه ډول ویلای شو چې د کابل – جلال اباد دوهم لین سړک په جوړېدو سره به سوداګري او ترانزیټ پراختیا ومومي او اقتصادي وده به چټکه شي.

پایله

اقتصادي ځان بسیاینې ته د رسېدو په پار پياوړي او عصري ځمکني ترانسپورټي سیستم ته اړتیا ده. د ځمکني ترانسپورټ مهمه برخه بیا سړکونه دي. اسلامي امارت ددې سکټور اړتیا درک کړې او په دې برخه کې یې عملاً کار پیل کړی دی. د دې چارو ښې بېلګې د کابل – کندهار، سالنګونو، کندهار- ارزګان، هرات – غور، د کابل- غزني دوهم لین سړک او داسې نورې لویې لارې دي چې د رغونې چارې یې پیل شوې او هڅه داده چې په لوړ کیفیت او پر ټاکلي وخت یې چارې بشپړې او ګټې اخیستنې ته وسپارل شي. اوس دادی د کابل – جلال اباد دوهم لین سړک د جوړېدو چارې هم پیل شوې. دا سړک چې له اقتصادي پلوه یې اهمیت زیات دی، په جوړېدو به یې د افغانستان سوداګري او ترانزیټ دواړه وده وکړي او په پایله کې به د افغانستان اقتصادي وده چټکه او ملي اقتصاد به پر خپلو پښو ودرېږي.